Pharyngitis - Sore Throat
دكترسيدعلي ساداتميرئي
گلودرد
علائم
بيمار با فارنژيت باكتريال از شروع ناگهاني گلودرد كه با بلع تشديد ميشود، شاكي است. معمولاً تب، اريتم گلو، و اگزوداي چركي، پچي، زرد، خاكستري يا سفيد، آدنوپاتي گردني تندر، سردرد و فقدان سرفه وجود دارد. عفونتهاي ويروسي بطور تيپيك همراه با كنژكتيويت، احتقان بيني، خشونت صدا، سرفه، اولسرهاي آفتي در كام نرم و ميالژي است. به ياد داشته باشيد كه درد هنگام بلع (اودينوفاژي) با بلع سخت (ديسفاژي) كه بيشتر بعلت انسداد يا حركت غيرطبيعي عضلهاي است، متفاوت است.
آنچه بايد انجام داد:
· ابتدا گوشها، بيني و دهان را معاينه كنيد و بعد براساس يافتهها به تشخيص برسيد.
· با آبسلانگ زبان را به پايين فشار دهيد، از بيمار بخواهيد با گفتن «اه» كام نرمش را بالا ببرد، به پشت حلق نگاه كنيد و با سوآپ از هر دو لوزه نمونه براي كشت بگيريد. (شما بايد تصميم بگيريد كه آيا واقعاً نياز به كشت است، تستهاي استرپ سريع درعرض چند دقيقه نتايج را نشان ميدهند. درحاليكه در كشت 2-1 روز وقت لازم است. اين تأخير اثر درمان را تغييري نميدهد، هرچند تا 9 روز بعداز ايجاد علائم ميتوان درمان را شروع كرد و هنوز از تبروماتيسمي پيشگيري ميكند).
· اگر شما در مركز اپيدميك فارنژيت استرپتوككي گروهA هستيد؛ درصورتيكه بيمار بين 3 تا 25 سال سن دارد، سابقهاي از تبروماتيسمي و «گلودردهاي استرپتوككي» مكرر دارد و با با فرد بيمار ديگري برخورد داشته است؛ و درصورتيكه بيمار داراي گلوي قرمز، تب، ندولهاي گردني انتريور تندر، و علائم URI ويرال را ندارد؛ آنتيبيوتيك بدهيد. كشت گلو اختياري است. درمان توصيه شده فارنژيت استرپتوككي عبارتنداز: پنيسيلين خوراكي VK 250mg q8h بمدت 10 روز. پنيسيلين تزريقي در بيماراني كه بنظر نميرسد دوره درمان را كامل كنند، و يا افراديكه سابقه شخصي يا خانوادگي تبروماتيسمي دارند ارجح است. در بيماران زير 30 kg يك آمپول داخلعضلهاي بنزاتينپنيسيلينG 600,000 واحد و بالاي 30 kg، 1,200,000u im استفاده كنيد. در آنهايي كه به پنيسيلين حساسيت دارند اريترومايسين 250mg qid ( يا 333mg tid ) براي 10 روز بدهيد. آموكسيسيلين تأثيري در درمان استرپ گروهA ندارد.
· وقتي باكتريال بودن كاملاً روشن نيست و درمورد تجويز آنتيبيوتيك شك داريد ( يا شما يا بيمار ميخواهيد بدانيد كه آيا عفونت استرپ است)، تست استرپ سريع بدهيد. درصورتيكه مثبت بود آنتيبيوتيك بدهيد. اگر تست منفي بود يا در دسترس نيست و شما مشكوك به عفونت ويرال هستيد، علامت درماني كنيد (در زير)، يك نمونه براي كشت بفرستيد و شروع آنتيبيوتيك بستگي به نتايج دارد.
· در عفونتهاي عودكننده و مقاوم كه احتمالاً بعلت كوپاتوژنهاي توليدكننده بتالاكتاماز است، 10 روز سفالكسين، سفادروكسيل، سفاكلر، يا سفوروكسيم بدهيد.
· اگر به منونوكلئوز شك داريد، آزمايش خون ازنظر لنفوسيتهاي آتيپيك و هتروفيل يا مونوسپوت بدهيد.
· براي كاهش درد از استامينوفن، ايبوپروفن، آسپيرين، قرقره آبنمك گرم، يا قرقره محلولهاي حاوي فنل مانند يك بيحسكننده مخاط (مثل كلراسپتيك، سپاستات). سوسپانسيون ديفنهيدرامين و كائولين-پكتين هم باعث بهبود موقت دردگلو ميشود. قرقره كردن با گزيلوكائين چسبنده (Viscous Xylocaine) گلو را بيحس ميكند اما بخاطر فقدان حس بلع سخت همچنان وجود دارد. در بيماراني كه دردشديد داشته و كنتراانديكاسيوني وجود نداشته باشد همراه با آنتيبيوتيكها يك دوز دگزامتازون 10mg im استفاده ميشود.
آنچه نبايد انجام داد:
· اپيگلوتيت حاد يا سوپراگلوتيت را فراموش نكنيد. در يك كودك، بصورت فارنژيت ناگهاني و شديد كه بيشتر همراه با خشونت صدا (چون مانع صحبت كردن ميشود)، آبريزش دهان (چون مانع بلع ميشود)، و ديسترستنفسي (چون تورم راه هوايي را تنگ ميكند) است. در بالغين معمولاً شروع تدريجي درعرض چندين روز دارد و تمايل به انسداد راه هوايي ندارد، مگراينكه درمراحل پيشرفته تورم باشد كه قبل از آن مقداري ديسترستنفسي دارد.
· به بيماري كه منونوكلئوز دارد، آمپيسيلين ندهيد. راش ناشي از آن به تشخيص كمك ميكند و بعلت آلرژي نيست اما ناراحتكننده است.
· آبسه را از ياد مبريد، چون درصورتيكه درناژ نشود معمولاً نياز به بستري شدن در بيمارستان و پنيسيلين داخل وريدي دارد. آبسه پريتونسيلار يا سلوليت باعث برآمدگي لوزه به سمت وسط ميشود. در آبسه رتروفارنژيال (و اپيگلوتيت) نياز به عكس لترال گردن براي ديدن بافت نرم دارد.
· فارنژيت گنوككي را فراموش نكنيد، چون ميتواند سندرم باليني خفيفي ايجاد كند و نياز به كشت در محيط تايرمارتين دارد.
· علل نادر اما كشنده گلودرد را از ياد مبريد. بيماري كه روي زخم گازگرفتگي قديمي بهبوديافته احساس مورمور شدن ميكند و وقتي حتي فكر بلع ميكند دچار اسپاسم ميشود ممكنست هاري باشد. بيمار با فلج صورت، ميوكارديت، و وجود غشاء چسبنده سفيد سفت درناحيه پشت حلق ممكنست ديفتري باشد. شما تا به آنها فكر نكنيد به تشخيص نخواهيد رسيد.
توضيحات
گلودرد
علائم
بيمار با فارنژيت باكتريال از شروع ناگهاني گلودرد كه با بلع تشديد ميشود، شاكي است. معمولاً تب، اريتم گلو، و اگزوداي چركي، پچي، زرد، خاكستري يا سفيد، آدنوپاتي گردني تندر، سردرد و فقدان سرفه وجود دارد. عفونتهاي ويروسي بطور تيپيك همراه با كنژكتيويت، احتقان بيني، خشونت صدا، سرفه، اولسرهاي آفتي در كام نرم و ميالژي است. به ياد داشته باشيد كه درد هنگام بلع (اودينوفاژي) با بلع سخت (ديسفاژي) كه بيشتر بعلت انسداد يا حركت غيرطبيعي عضلهاي است، متفاوت است.
آنچه بايد انجام داد:
· ابتدا گوشها، بيني و دهان را معاينه كنيد و بعد براساس يافتهها به تشخيص برسيد.
· با آبسلانگ زبان را به پايين فشار دهيد، از بيمار بخواهيد با گفتن «اه» كام نرمش را بالا ببرد، به پشت حلق نگاه كنيد و با سوآپ از هر دو لوزه نمونه براي كشت بگيريد. (شما بايد تصميم بگيريد كه آيا واقعاً نياز به كشت است، تستهاي استرپ سريع درعرض چند دقيقه نتايج را نشان ميدهند. درحاليكه در كشت 2-1 روز وقت لازم است. اين تأخير اثر درمان را تغييري نميدهد، هرچند تا 9 روز بعداز ايجاد علائم ميتوان درمان را شروع كرد و هنوز از تبروماتيسمي پيشگيري ميكند).
· اگر شما در مركز اپيدميك فارنژيت استرپتوككي گروهA هستيد؛ درصورتيكه بيمار بين 3 تا 25 سال سن دارد، سابقهاي از تبروماتيسمي و «گلودردهاي استرپتوككي» مكرر دارد و با با فرد بيمار ديگري برخورد داشته است؛ و درصورتيكه بيمار داراي گلوي قرمز، تب، ندولهاي گردني انتريور تندر، و علائم URI ويرال را ندارد؛ آنتيبيوتيك بدهيد. كشت گلو اختياري است. درمان توصيه شده فارنژيت استرپتوككي عبارتنداز: پنيسيلين خوراكي VK 250mg q8h بمدت 10 روز. پنيسيلين تزريقي در بيماراني كه بنظر نميرسد دوره درمان را كامل كنند، و يا افراديكه سابقه شخصي يا خانوادگي تبروماتيسمي دارند ارجح است. در بيماران زير 30 kg يك آمپول داخلعضلهاي بنزاتينپنيسيلينG 600,000 واحد و بالاي 30 kg، 1,200,000u im استفاده كنيد. در آنهايي كه به پنيسيلين حساسيت دارند اريترومايسين 250mg qid ( يا 333mg tid ) براي 10 روز بدهيد. آموكسيسيلين تأثيري در درمان استرپ گروهA ندارد.
· وقتي باكتريال بودن كاملاً روشن نيست و درمورد تجويز آنتيبيوتيك شك داريد ( يا شما يا بيمار ميخواهيد بدانيد كه آيا عفونت استرپ است)، تست استرپ سريع بدهيد. درصورتيكه مثبت بود آنتيبيوتيك بدهيد. اگر تست منفي بود يا در دسترس نيست و شما مشكوك به عفونت ويرال هستيد، علامت درماني كنيد (در زير)، يك نمونه براي كشت بفرستيد و شروع آنتيبيوتيك بستگي به نتايج دارد.
· در عفونتهاي عودكننده و مقاوم كه احتمالاً بعلت كوپاتوژنهاي توليدكننده بتالاكتاماز است، 10 روز سفالكسين، سفادروكسيل، سفاكلر، يا سفوروكسيم بدهيد.
· اگر به منونوكلئوز شك داريد، آزمايش خون ازنظر لنفوسيتهاي آتيپيك و هتروفيل يا مونوسپوت بدهيد.
· براي كاهش درد از استامينوفن، ايبوپروفن، آسپيرين، قرقره آبنمك گرم، يا قرقره محلولهاي حاوي فنل مانند يك بيحسكننده مخاط (مثل كلراسپتيك، سپاستات). سوسپانسيون ديفنهيدرامين و كائولين-پكتين هم باعث بهبود موقت دردگلو ميشود. قرقره كردن با گزيلوكائين چسبنده (Viscous Xylocaine) گلو را بيحس ميكند اما بخاطر فقدان حس بلع سخت همچنان وجود دارد. در بيماراني كه دردشديد داشته و كنتراانديكاسيوني وجود نداشته باشد همراه با آنتيبيوتيكها يك دوز دگزامتازون 10mg im استفاده ميشود.
آنچه نبايد انجام داد:
· اپيگلوتيت حاد يا سوپراگلوتيت را فراموش نكنيد. در يك كودك، بصورت فارنژيت ناگهاني و شديد كه بيشتر همراه با خشونت صدا (چون مانع صحبت كردن ميشود)، آبريزش دهان (چون مانع بلع ميشود)، و ديسترستنفسي (چون تورم راه هوايي را تنگ ميكند) است. در بالغين معمولاً شروع تدريجي درعرض چندين روز دارد و تمايل به انسداد راه هوايي ندارد، مگراينكه درمراحل پيشرفته تورم باشد كه قبل از آن مقداري ديسترستنفسي دارد.
· به بيماري كه منونوكلئوز دارد، آمپيسيلين ندهيد. راش ناشي از آن به تشخيص كمك ميكند و بعلت آلرژي نيست اما ناراحتكننده است.
· آبسه را از ياد مبريد، چون درصورتيكه درناژ نشود معمولاً نياز به بستري شدن در بيمارستان و پنيسيلين داخل وريدي دارد. آبسه پريتونسيلار يا سلوليت باعث برآمدگي لوزه به سمت وسط ميشود. در آبسه رتروفارنژيال (و اپيگلوتيت) نياز به عكس لترال گردن براي ديدن بافت نرم دارد.
· فارنژيت گنوككي را فراموش نكنيد، چون ميتواند سندرم باليني خفيفي ايجاد كند و نياز به كشت در محيط تايرمارتين دارد.
· علل نادر اما كشنده گلودرد را از ياد مبريد. بيماري كه روي زخم گازگرفتگي قديمي بهبوديافته احساس مورمور شدن ميكند و وقتي حتي فكر بلع ميكند دچار اسپاسم ميشود ممكنست هاري باشد. بيمار با فلج صورت، ميوكارديت، و وجود غشاء چسبنده سفيد سفت درناحيه پشت حلق ممكنست ديفتري باشد. شما تا به آنها فكر نكنيد به تشخيص نخواهيد رسيد.
توضيحات
مردم عادي ميدانند كه بايد براي گلودرد به پزشك مراجعه كنند، اما فايدة واقعي اين ويزيت روشن نيست. تبروماتيسمي درحدود 1% عفونتهاي استرپتوككي گروهA ايجاد ميشود و فقط حدود 10% گلودردهايي كه توسط پزشكان ديده ميشوند عفونت استرپيA هستند. گلومرولونفريت پست-استرپتوككال معمولاً خودمحدودشونده است و با درمان آنتيبيوتيكي نميتوان از آن پيشگيري كرد. پنيسيلين از تبروماتيسميحاد جلوگيري ميكند. و گاهياوقات ممكنست شدت علائم را كاهش دهد يا دوره گلودرد را كم كند. آنتيبيوتيكها احتمالاً مانع از پيشرفت عفونت بداخل لوزهها، پريتونسيلار و آبسه رتروفارنژيال، آدنيت و پنوموني ميشوند. عفونت استرپتوككي گروهA را نميتوان فقط با علائم و نشانههاي باليني تشخيص داد. بطور تيپيك، درحدود يكچهارم كشتهاي گلو استرپگروهA رشد ميكند كه نصف آنرا موارد كرير تشكيل ميدهند كه نيازي به آنتيبيوتيك نداشته و باعث تبروماتيسمي نميشود. حساسيت تست سريع كمتراز كشت است. بهترين رويكرد براي تشخيص و درمان فارنژيت استرپتوككي بستگي به شيوع عفونت استرپتوككي گروهA در جمعيت، قيمت و در دسترس بودن روشهاي تست سريع و كشت، قابليت اعتماد به ارتباط با بيمار و فالوآپ و همچنين قيمت دارو، استعمال زياد آنتيبيوتيك و پيآمدهاي مضر دارد.